Door: Gert van den Brink AA

De opleiding tot mkb-accountant

In het nieuwe beroepsprofiel van de mkb-accountant verwachten we van die accountant dat deze zijn cliënt kan adviseren. Het nieuwe vak ICAIS biedt daarvoor prima opleidingsmogelijkheden.

In de oude opleiding was het vak BIV vooral bedoeld om aankomende accountants te leren hoe ze de interne beheersing binnen een onderneming konden gebruiken om de jaarrekeningcontrole efficiënt uit te voeren. Nu de mkb-accountant niet meer wordt opgeleid voor de controle van de jaarrekening zou dit vak veel minder belangrijk kunnen worden. Het tegendeel is waar. In het nieuwe jasje van Internal Control/Accounting Information Systems (ICAIS) gebruiken we hetzelfde vak nu om de adviesvaardigheden te versterken.

Een van de opvallende constateringen in de opleiding is dat beginnende trainees het erg lastig vinden zich te verplaatsen in de positie van de ondernemer. Dat is niet zo vreemd. Vaak zien ze de onderneming alleen vanuit de buitenkant. Ze verzorgen de administratie en maken de jaarrekening maar hebben geen idee wat er achter de schermen gebeurt.

Hoe leuk is het dan om te vertellen hoe het werkelijk in de praktijk gaat en waar een goede ondernemer op let. Een van de voorbeelden die ik heb gebruikt is die van een fokkerij. Misschien niet een van de meest politiek correcte voorbeelden maar het zijn vaak echte mkb-ondernemingen waar toch veel interne beheersing aanwezig is. Er wordt gebruikgemaakt van allerlei standaarden, zoals voedselconversie en uitval, bezettingsgraad van de stal en inkoop- en verkoopcontracten waarin bepaalde risico’s worden uitgesloten of juist niet.

In het vak ICAIS leren de studenten om systematisch naar de opzet van de interne beheersing te kijken. Anders gezegd, hoe krijgt een ondernemer grip op zijn eigen onderneming en waar kan het fout gaan. Dat vereist meedenken met de ondernemer.

Uiteindelijk is het de bedoeling dat de aankomend accountant in staat is om de ondernemer te helpen in het denkproces van het efficiënt en effectief maken van zijn onderneming. Te beginnen bij het beschrijven van de strategie, het creëren van randvoorwaarden met daaropvolgend het inrichten van processen en het beschrijven van de benodigde informatie. Het analyseren van mogelijke verliezen en daarop weer controles bedenken om die potentiële verliezen op tijd te signaleren en te beperken.

Hoe krijgen we dat voor elkaar in de opleiding? We maken zo veel mogelijk gebruik van praktijkvoorbeelden. Het kantoor waar de trainee werkt is daarvoor meestal het eerste voorbeeld. In de praktijk door de trainees ook mee te nemen naar klanten en het proces te laten zien. En door als opleider steeds het verband zichtbaar te maken tussen de theorie en de toepassing bij de cliënt.

Meedenken en adviseren dus. En dat diezelfde vaardigheden dan ook kunnen worden gebruikt om assuranceopdrachten efficiënt en kwalitatief hoogwaardig uit te voeren? Dat is een mooie bijvangst.

Gert van den Brink AA, docent Audit & Assurance en Internal Control/Accounting Information Systems

Full•Finance Opleidingen verzorgt sinds 2016 de postbacheloropleiding accountancy-mkb alsmede een schakelprogramma. De opleiding wordt afgerond met het theoretische getuigschrift tot Accountant-Administratieconsulent. De docenten van de opleiding schrijven artikelen over hun ervaringen. Dit artikel is het eerste in de reeks.